Napisy czy lektor?

AXN przeprowadziło ostatnio ciekawą ankietę: wolisz lektora czy napisy?
http://technologie.gazeta.pl/technologie/1,93066,7294315,AXN__Lektor_czy_napisy___co_wola_polscy_widzowie_.html

Wygrał lektor (63%), choć ja osobiście głosowałabym na napisy (37%).
Ankieta została przeprowadzona ze względu na emisję nowego amerykańskiego serialu Flash Forward - Przebłysk Jutra. Nowe odcinki w sobotę wieczorem emitowane są z lektorem, natomiast powtórki w środę są z napisami.

Audiovisual translation czyli tłumaczenie audiowizualne to bardzo modny ostatnio temat. Można wyróżnić trzy główne typy AT:
- subtitling (napisy do filmów)
- dubbing
- lektor (voice-over)

W Polsce występują wszystkie 3 przypadki co jest raczej ewenementem na skalę światową :D
Dubbing usłyszymy głównie w bajkach/filmach animowanych i filmach dla dzieci (Narnia, Harry Potter). Bajki tłumaczy głównie Bartosz Wierzbięta, który ma niesamowity talent. Mówi się, że np. tłumaczenie Shreka, jego autorstwa jest lepsze niż angielski oryginał! Przemycił tam wiele elementów polskiej kultury, jak choćby słynne "śpiewać każdy może" Jerzego Stuhra. Dubbingu doczekały się również komedie Rrrrrrr! i seria o Asterixie.

Napisy (subtitles) widzimy głównie w filmach kinowych, ale również w opcjach językowych na DVD. Ogólnie jest to moja ulubiona forma tłumaczenia filmów. Doskonały sposób na naukę języka. Tutaj znane są m.in. Elżbieta Gałązka-Salamon (Monty Python, Pulp Fiction, Gwiezdne Wojny, Władca Pierścieni i wieeeele innych filmów) oraz Agata Deka (m.in. ostatnio Michael Jackson's This is it)

Lektor (voice-over) to wynalazek radzieckiego tłumacza Gawriłowa. W Polsce przetrwał do dziś. Moim zdaniem lektor zagłusza oryginalną ścieżkę dźwiękową, choć nie zwracamy na to uwagi, bo jest zbyt powszechny.

Gdyby ktoś chciał poczytać o tym coś mądrego to polecam książki:
- Przekład audiowizualny - Teresa Tomaszkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN 2006
- Tłumaczenie filmów - Arkadiusz Belczyk, Wydawnictwo Dla Szkoły 2007
- A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling - Łukasz Bogucki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2004
- No i moja praca licencjacka ;) Reduction techniques in movie subtitles (based on The Lord of the Rings: The Two Towers - Extended Edition)

Poza tym polecam wywiad z Bartoszem Wierzbiętą: Mój Shrek myśli po polsku
Arkadiusz Belczyk: O tłumaczeniu filmów